OPINIA PRAWNA
w sprawie uprawnień samorządu pielęgniarek i położnych, związanych z udziałem w ustalaniu warunków pracy i plac.

Po przeanalizowania zagadnienia stanowiącego przedmiot niniejszej opinii wyrażam opinię następującą:
W świetle obowiązującego stanu prawnego, samorząd pielęgniarek i położnych posiada prawodo negocjowania warunków pracy i płac jego członków, wykonujących zawód na podstawie umowy o pracę. Prawo to wyraża się autonomiczną pozycją samorządu jako pełnoprawnego uczestnika, z głosem stanowiącym, wszelkich rokowań, pertraktacji iinnych procedur decyzyjnych , dotyczących warunków pracy i płac pielęgniarek i położnych, bez względu na szczebel na którym są prowadzone.
Uzasadnienie
I. Ustawa z dnia 19 kwietnia 1991 r o samorządzie pielęgniareki położnych, w części dotyczącej zadań i form działania samorządu ( art. 4 ust2 pkt2) stanowi że: samorząd wykonuje swoje zadania tu szczególności przez negocjowanie warunków pracy i płac.
Jednocześnie w art 5 ustawodawca dodaje uściślająco że - uprawnienia samorządu wymienione w art 4 ust 2 pkt 2 nie naruszają uprawnień związków zawodowych wynikających z ustawy o zw. zawodowych i kodeksupracy. Jest dla samorządu pielęgniarsko-położniczego normą rangi ustrojowej. Przepis art. 5 uspp określając relacje kompetencyjne, odwołuje się do ustaw będących normami ustrojowymi dla związków zawodowych tj do ustawy o zw. zawodowych oraz do kodeksu pracy. Jest to czytelny dowód na porównywalność i równorzędnośc pozycji samorządu i związków zawodowych w sprawach negocjowania warunków pracy i plac.
Odniesienie do kompetencji związków zawodowych i kodeksu pracy potwierdza, że przedmiotem uprawnień samorządu wynikających z art. 4 ust 2 okt zusppsą warunki wykonywania zawodu na podstawie umowy o pracę. W okresie od 17 maja 1989 r do 19 kwietnia 1991 r uchwalone zostały i weszły w życie cztery ustawy o charakterze ustrojowym , sytuując samorząd zawodowy w sferze zawodów medycznych. Poza tą ustawą są to : ustawa z 17 maja 1989 o izbach lekarskich, ustawa z 21 grudnia 1990 r o zawodzie lekarza weterynarii i izbach lekarsko-weterynaryjnych, ustawa z dnia 19 kwietnia 1991 o izbach aptekarskich.
Każda z wymienionych ustaw zawiera regulację identyczną do tej Jaka znalazła się w art. 4 ust 2 pkt 2 i arŁ 5 ustawy o samorządzie pielęgniarek i położnych. ( w ustawie o izbach aptekarskich nie było odniesienia do zw. zawodowych a obecnie zapis dot plac i warunków pracy został usunięty ). Dowodzi to szerszej i trwałej koncepcji ustawodawcy co do usytuowania i uprawnień tej grupy zawodowej
W ostatnim okresie pojawiła się grupa ustaw regulujących niektóre kwestie z szerokoroz. Mimo, że ustawy dotyczą także pielęgniarek i położnych, jako strona społeczna wymieniane są w nich jedynie związki zawodowe. Analiza przyczyn tego stanu rzeczy wykracza poza przedmiot niniejszej opinii, należy natomiast zwrócić uwagę, że może to dać podstawy do prób ograniczenia uprawnień samorządu pielęgniarskiego. Możliwą staje się bowiem do zastosowania zasada że później wydana ustawa szczególna deroguje (uchyla) wcześniejszą ogólną ustawę-w tym przypadku ustawę o samorządzie pielęgniarek i położnych (zasada; lex posterior )
Uspp przyznając samorządowi prawo "negocjowania " nie definiuje tego pojęcia. Aby usunąć jakiekolwiek potencjalne wątpliwości, koniecznym więc staje się sięgnięcie do wykładni językowej jako pierwszej w hierarchii sposobów wykładni prawa. Jak podaje "Uniwersalny Słownik Języka Polskiego " PWN SA. 2004 pod red S.Dubisza - negocjacje to " rokowania pertraktacje prowadzone przez upoważnionych przedstawicieli ". Samorząd ma więc prawo aby poprzez upoważnionych przedstawicieli brać udział w rokowaniach dotyczących warunków pracy i płac. Z definicji pojęcia "negocjacji " wynika też że jest to udział w rokowaniach z głosem stanowiącym. Natomiast pojęcie pracy i plac odnosi się do sfery tak zwanej pracy najemnej czyli wykonywania zawodu w ramach stosunku pracy, na podstawie umowy o pracę. Poza zakresem omawianych kompetencji samorządu pozostaje cała sfera wykonywania zawodu na podstawie umów cywilno
Skutkiem przyznania prawa o którym mowa jest powstanie po stronie pracodawcy obowiązku negocjowania warunków pracy i płac także z samorządem. Pominięcie udziału samorządu w negocjacjach daje podstawę do uznania ich wyniku za nieważny z powodu braku udziału wszystkich uprawnionych stron.
Uprawnienie wymienione w art. 4 ust 2 pkt 2 uspp ma charakter generalny i nadane zostało samorządowi jako takiemu. Oznacza to że realizacja tego uprawnienia następować może na wszystkich szczeblach, poczynając od szczebla zakładu pracy, wszędzie tam gdzie dochodzi do grupowej zmiany warunków pracy i płacy pielęgniarek i (lub) położnych. Przykładowo może to być zmiana w obrębie komórki organizacyjnej np. oddziału.