Biuletyn informacyjny OIPiP

Wrzesień-Październik 2007r.

Przeszczep szpiku kostnego

Są sytuacje w życiu człowieka, które go zaskakują, na rozwiązanie których jest zupełnie nieprzygotowany. Taką sytuacją jest choroba nowotworowa. Jedną z najważniejszych pozycji w grupie nowotworów złośliwych u dorosłych i dzieci zajmują nowotwory układu krwiotwórczego: ostre i przewlekłe białaczki szpikowe i limfobla-styczne, ziarnica złośliwa, chłoniaki ziarnicze i nieziarnicze, szpiczaki.
Hematologia od lat jest jedną z najbardziej „wystandaryzowanych" dziedzin medycyny, która osiągnęła znaczący postęp w rozpoznawaniu i leczeniu chorób krwi a przede wszystkim w transplantacji szpiku kostnego. Transplantacja szpiku (BMT- bonę marrow transplantation) Transplantacja szpiku rozwinęła się w II połowie XX wieku. W ostatnich latach na całym świecie wykonano rocznie od 40 do 50 tys. różnego rodzaju przeszczepów szpiku zgłaszanych do Światowego Rejestru.
Podstawą szybkiego rozwoju tej metody jest skuteczność w sytuacjach, gdy zawodzą wszystkie inne sposoby leczenia. W Polsce pierwsze transplantacje szpiku wykonano w roku 1983. Wiodącymi ośrodkami są Kliniki Hematologii i Transplantacji Szpiku Kostnego w Poznaniu, Wrocławiu, Lublinie, Katowicach i Warszawie. Mechanizmy warunkujące efektywność transplantacji szpiku:
a) możliwość bezpiecznego przeprowadzenia chemioterapii i radioterapii niszczącej szpik, pozwala wyleczyć nowotwory charakteryzującesię wrażliwością na leczenie;
b) wykorzystanie immunologicznego oddziaływania przeszczepu przeciw nowotworowi, ten mechanizm jest ważnym elementem allo przeszczepów poprzedzonych zniszczeniem szpiku biorcy;
c) tworzenie nowych odmian transplantacji, dotyczy to różnych sposobów pozyskiwania komórek krwiotwórczych ich oczyszczania, prób namnażania in vitro.
Przeszczepianie komórek krwiotwórczych (HCT haemato-poetic celi transplantation)
Komórki do przeszczepu można pozyskać ze szpiku, krwi obwodowej i krwi pępowinowej.
Termin HCT ma więc szerszy zakres i obejmuje obydwa sposoby transplantacji:
a) klasyczny przeszczep szpiku pobranego operacyjnie BMT
b) przeszczepienie komórek z krwi obwodowej PBSCT( peripheral blood stem celi transplantation) metodą leukaferezy wykonywaną za pomocą seperatorów.
Alogeniczna transplantacja szpiku (BMT) polega na przeszczepieniu biorcy uprzednio poddanemu obróbce szpiku pobranego od:
a) zgodnego w zakresie antygenów HLA dawcy spokrewnionego, którym może być brat lub siostra,
b) od dawcy niespokrewnionego zgodnego w HLA,
c) od dawców niezgodnych w HLA.
Przeszczepianie polega na przetoczeniu pacjentowi warunkach szpitalnych w Klinice Hematologii i Transplantacji Szpiku komórek hematopo-etycznych pochodzących ze szpiku kostnego lub krwi obwodowej.
W Poznaniu znajduje się Oddział Hematologii i Transplantacji Kliniki Hematologii Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu przy ul. Szamarzew-skiego. Oddział Hematologiczny jest placówką o specjalnej kompetencji i wysokim standardzie sanitarnym, wyposażonym w aparaturę najwyższej jakości do pobierania szpiku i przeprowadzenia zabiegu transplantacji szpiku. W ciągu roku wykonuje się około 100 przeszczepów autologicz-nych i alogenicznych.
Zespół pielęgniarski stanowią pielęgniarki o wysokich kwalifikacjach zawodowych. Dzięki swojej wiedzy i umiejętnościom zawodowym pielęgniarki gwarantują pacjentom przebywającym na oddziale profesjonalną i najwyższą jakość opieki. Jako pielęgniarka pracująca na tym oddziale zachęcam wszystkich zainteresowanych, którzy pragną nieść pomoc pacjentom oczekującym na dawcę szpiku, do zgłoszenia się w Stacji Krwiodawstwa w Poznaniu przy ul. Marcelińskiej, celem pobrania komórek krwiotwórczych.

W pełni popieram apel naszej pacjentki, która czeka na przeszczep i poszukuje dawcy szpiku.
mgr Grażyna Adamska
Oddział Hematologii i Transplantacji Szpiku w Poznaniu.