Biuletyn informacyjny OIPiP

Styczeń-Luty 2007r.

„Pielęgniarstwo polskie - pielęgniarstwem europejskim"

to temat międzynarodowej konferencji, która odbyła się w dniu 8 grudnia 2006r w Warszawie. Organizatorem konferencji była Naczelna Rada Pielęgniarek i Położnych we współpracy z Fundacją COPERNIKO 2000.
Celem konferencji było: wymiana doświadczeń, poglądów w obszarze zawodów pielęgniarki i położnej oraz miejsca w systemie opieki zdrowotnej, między organizacjami zrzeszającymi pielęgniarki i położne z krajów Unii Europejskiej. Podczas konferencji przedstawiciele z państw europejskich prezentowali tematy z zakresu kształcenia pielęgniarek, położnych, mobilności zawodowej, kondycji zawodów, zapotrzebowania na usługi pielęgnacyjne oraz problemy związane z niedoborem kadr na rynku europejskim.
W trakcie sesji plenarnej mgr Krystyna Wolska- Lipiec z Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Pielęgniarskiego przedstawiła zawód pielęgniarki i położnej w ujęciu historycznym.
W I sesji tematycznej prelegenci reprezentujący środowisko polskich pielęgniarek i położnych przedstawili dorobek polskiego pielęgniarstwa, między innymi : uchwalenie ustawy o zawodach pielęgniarki i położnej oraz ustawy o samorządzie, rozwój pielęgniarstwa w podstawowej opiece zdrowotnej, znaczenie jakości opieki pielęgniarskiej w świetle standardów akredytacyj-nych i norm ISO. Zmiany w podsystemie pielęgniarstwa dokonują się wraz z przekształceniami systemów zdrowotnych. Dokonują się zmiany w treści pielęgnowania, organizacji pracy zespołów pielęgniarskich oraz w zakresie zarządzania podsystemem pielęgniarstwa.
Tematem II sesji było kształcenie pielęgniarek w Polsce i w Europie. Tematyka wystąpień obejmowała zagadnienia związane z edukację przeddyplo-mową i podyplomową pielęgniarek i położnych w Unii Europejskiej. Prof. Majda Brand z Centrum Zdrowia w Lu-blianie przedstawił system edukacji pielęgniarek i położnych w Słowenii na tle systemu edukacji w tym kraju. Z wystąpień prelegentów wynika, że kształcenie przeddyplomowe i podyplomowe jest zróżnicowane. W państwach zachodnioeuropejskich system kształcenia zawodowego jest bardziej elastyczny w porównaniu z systemem polskim. Kraje zachodnioeuropejskie stworzyły warunki nauczania pielęgniarstwa wychodzące od wzoru F Nigtingale i zadbały o czynniki promujące jego atrakcyjność, między innymi warunki nauczania, warunki pracy i płacy. Pewnym zagrożeniem kształcenia akademickiego jest odchodzenie wykształconych pielęgniarek od wykonywania zawodu i koncentrowanie się na zarządzaniu, nauczaniu i prowadzeniu badań. Kształcenie podyplomowe jest niezbędnym elementem rozwoju zawodowego. Wszystkie formy kształcenia są istotne w tym procesie, dlatego, że pozwalają na pogłębienie i uaktualnienie wiedzy, zdobycie nowych umiejętności, są drogą do awansu, umożliwiają zdobycie uprawnień oraz dodatku finansowego.
W III Sesji na temat odpowiedzialności i etyki zawodowej pielęgniarek i położnych referaty wygłosiły: dr n. med. Grażyna Rogala-Pawelczyk- Naczelny Rzecznik Odpowiedzialności Zawodowej oraz mgr Teresa Fichtner-Jeruzel- Przewodnicząca Naczelnego Sądu Pielęgniarek i Położnych.
Wraz z rozwojem pielęgniarstwa rozszerzeniu uległa również odpowiedzialność pielęgniarek i położnych, stosowne zapisy znalazły się w aktach prawnych warunkujących wykonywanie zawodu pielęgniarki i położnej. Znajomość zakresu i umocowań prawnych odpowiedzialności zawodowej gwarantuje bezpieczeństwo w czasie realizacji opieki nad człowiekiem zdrowym i chorym w różnych sytuacjach zdrowotnych i społecznych. Pielęgniarki i położne w pełni świadome swojej odpowiedzialności powinny wykonywać swoje zadania zgodnie z aktualną wiedzą medyczną, dostępnymi metodami i środkami. Zgodnie z zasadami etyki zawodowej, oraz ze szczególną starannością. Gwarancją bezpiecznego wykonywania zawodu przez pielęgniarkę i położną jest również znajomość i przestrzeganie zasad etyki zawodowej. Zasady etyki zawodowej zawarte są w Kodeksie Etyki Zawodowej Pielęgniarki i Położnej RP podjęte dnia 9 grudnia 2003 roku na IV Krajowym Zjeździe Pielęgniarek i Położnych.
W trakcie IV sesji na temat mobilności zawodowej pielęgniarek mgr Maria Brzezińska przedstawiła przepisy prawa, które regulują uznawanie kwalifikacji polskich pielęgniarek i położnych w świetle prawa europejskiego. Przed przystąpieniem do Unii Europejskiej Polska w podpisanym Traktacie dnia 16 kwietnia 2003 roku o przystąpieniu do Unii Europejskiej zobowiązała się do przestrzegania zasad i wymogów dotyczących kształcenia w zawodach pielęgniarki położnej.
Jednocześnie zostały wprowadzone do przepisów prawa wspólnotowego regulacje dotyczące uznawania kwalifikacji polskich pielęgniarek i położnych. Uznawanie kwalifikacji zawodowych polskich pielęgniarek i położnych w innych krajach UE odbywa się w chwili obecnej w oparciu o Dyrektywę Rady 77/452 z dnia 27 czerwca 1977 dla pielęgniarek oraz Dyrektywę rady 80/154/EWG z dnia 21 stycznia 1980 roku dla położnych. Uznawanie kwalifikacji zawodowych pielęgniarek i położnych opiera się na:
1) systemie automatycznym, którym objęci są wyłącznie magistrowie pielęgniarstwa lub położnictwa, którzy zakończyli lub rozpoczęli kształcenie przed datą 1 maja 2004
2) systemie praw nabytych, którym objęte są osoby legitymujące się:
a) dyplomem licencjata pielęgniarstwa lub położnictwa oraz stażem pracy w zawodzie obejmującym co najmniej trzy kolejne lata w ciągu pięciu lat przed dniem wydania zaświadczenia, potwierdzającego zgodność kwalifikacji zawodowych z wymogami UE.
b) dyplomem pielęgniarki , położnej lub pielęgniarki dyplomowanej uzyskanym w zawodowej szkole medycznej oraz stażem pracy w zawodzie obejmującym co najmniej pięć kolejnych lat w ciągu siedmiu lat przed dniem wydania zaświadczenia, potwierdzającego zgodność kwalifikacji zawodowych z wymogami UE.
Do Ustawy z dnia 5 lipca 1996 roku 0 zawodach pielęgniarki i położnej wprowadzono szereg regulacji, które dotyczą uznawania na terenie Rzeczypospolitej Polskiej kwalifikacji zawodowych pielęgniarek i położnych z innych krajów członkowskich.
W sesji IV przedstawiciele Słowacji, Włoch oraz Czech zaprezentowali raporty przygotowane w ramach projektu „ Rozwijając skrzydła europejskiego pielęgniarstwa" współfinansowanego ze środków UE, w ramach programu „2006-Europejski Rok Mobilności Pracowników".
Na zakończenie konferencji mgr Marcin Michalczyk zaprezentował cele i zadania oraz potrzebę istnienia Ośrodka Informacyjno-Edukacyjnego przy Naczelnej Izbie Pielęgniarek i Położnych. Ośrodek powstał na mocy ustawy z dnia 18 kwietnia 2002 roku o zmianie ustawy o samorządzie pielęgniarek i położnych, jako odpowiedź na przewidywany wzrost mobilności zawodowej w związku z przystąpieniem Polski do Unii Europejskiej. Ważnym czynnikiem wpływającym na skalę migracji jest dostępność do informacji, niezbędnych do dopełnienia formalności związanych z wyjazdem 1 podjęciem pracy poza granicami własnego kraju. W chwili obecnej, głównym celem Ośrodka jest udzielanie informacji na temat uregulowań prawnych pozwalających na dokonanie formalności związanych z legalnym podjęciem pracy, na terenie państw członkowskich Unii Europejskiej jak i na obszarze Rzeczpospolitej Polskiej.

Barbara Skulska