Strona główna
Aktualności
Biblioteka
Biuletyn
Komisje i zespoły
Konferencje
Konkursy
Konsultanci i opinie
Magazyn Pielęgniarki i Położnej
O Izbie
Ośrodek Informacyjno
Edukacyjny
Pielęgniarki i Położne w UE
Zamówienia publiczne
Praca
Prawo
Szkolenia
Ubezpieczenia - nowość
Uchwały
XXV-lecie Samorządu Pielęgniarek i Położnych
Linki
Kontakt
Galeria
Wnioski do pobrania
SMK

Czy pielêgniarka na dy¿urze mo¿e podaæ pacjentowi ¶rodek kontrastowy przy u¿yciu strzykawki automatycznej w celu wykonania tomografii?

Jakie powinna posiadaæ kwalifikacje?

Odpowied¼

Odpowied¼ zawarta jest w uzasadnieniu.

Uzasadnienie

Artyku³ 33g ust. 6 ustawy z dnia 29 listopada 2000 r. - Prawo atomowe (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 1512 z pó¼n. zm.) - dalej u.p.a. stanowi, ¿e jednostka ochrony zdrowia tworzy, na podstawie wzorcowych procedur radiologicznych dla uzasadnionych ekspozycji medycznych uznanych za standardowe, udokumentowane robocze procedury postêpowania wymagane przez system zarz±dzania jako¶ci±. W oparciu o przepis art. 33g ust. 7 u.p.a., wykaz stosownych procedur zosta³ opublikowany w drodze obwieszczenia Ministra Zdrowia z dnia 10 listopada 2015 r. w sprawie og³oszenia wykazu wzorcowych procedur radiologicznych z zakresu radiologii - diagnostyki obrazowej i radiologii zabiegowej (Dz. Urz. MZ poz. 78).

Wyja¶niæ nale¿y, ¿e do czasu opublikowania wy¿ej wymienionych procedur, nie d³u¿ej jednak ni¿ do dnia 31 grudnia 2014r. mo¿na by³o stosowaæ do badañ, zabiegów i procedur przepisy § 58 ust. 2-9 rozporz±dzenia Ministra Zdrowia z dnia 18 lutego 2011r. w sprawie warunków bezpiecznego stosowania promieniowania jonizuj±cego dla wszystkich rodzajów ekspozycji medycznej (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 1015 z pó¼n. zm.) - dalej r.b.s.p.j. Stosownie do § 58 ust. 4 r.b.s.p.j. lekarze posiadaj±cy specjalizacjê z medycyny nuklearnej lub, pod ich nadzorem, lekarze bêd±cy w trakcie takiej specjalizacji mogli zleciæ innym lekarzom, radiofarmaceutom, technikom elektroradiologii lub pielêgniarkomwykonanie technicznych elementów procedur medycznych, w których u¿ywane s± produkty radiofarmaceutyczne. Lekarze ci sprawowali nadzór nad wykonywaniem zleconych czynno¶ci. Powo³uj±c siê na przepis art. 15 ust.1 w zwi±zku z art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 15 lipca 2011 r. o zawodach pielêgniarki i po³o¿nej (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 1345 z pó¼n. zm.) w wielu opiniach wyra¿ano s³uszny pogl±d, i¿ pielêgniarka powinna podaæ ¶rodek kontrastuj±cy na zlecenie i pod nadzorem lekarza.

W chwili obecnej nale¿y ju¿ stosowaæ procedury, o których mowa w art. 33g ust. 6 u.p.a. Obwieszczenie Ministra Zdrowia w sprawie og³oszenia wykazu wzorcowych procedur radiologicznych z zakresu radiologii - diagnostyki obrazowej i radiologii zabiegowej zawiera w za³±czniku wykaz wzorcowych procedur radiologicznych z zakresu radiologii - diagnostyki obrazowej i radiologii zabiegowej. Zamieszczone w za³±czniku procedury zawieraj± wszelkie niezbêdne informacje dotycz±ce celu, jednostek chorobowych do których ma zastosowanie dana procedura, przeciwwskazañ, wymagañ dotycz±cych stosowanego sprzêtu i aparatury medycznej, personelu uczestnicz±cego w danej procedurze, kwalifikacji zawodowych personelu oraz szereg innych szczegó³owych wymagañ, zaleceñ itp. Dla przyk³adu przywo³aæ mo¿na procedurê 1.032 TK tkanki miêkkie szyi, bez i z wzmocnieniem kontrastowym (str. 179) - pkt 11 czê¶ci ogólnej; procedurê 5.184 TK okre¶lona okolica anatomiczna koñczyny dolnej, bez i z wzmocnieniem kontrastowym (str. 703)- pkt 11 czê¶ci ogólnej, gdzie w wykonaniu procedury wymaga siê obecno¶ci pielêgniarki w procedurach planowych. Jednak¿e nie wszystkie procedury TK wymagaj± obecno¶ci personelu pielêgniarskiego. Na przyk³ad procedura 5.185 TK okre¶lona okolica anatomiczna koñczyny górnej, bez wzmocnienia kontrastowego w pkt 11 czê¶ci ogólnej - Wykaz personelu bior±cego udzia³ w realizacji procedury i kwalifikacje wymagane od tego personelu, nie wskazuj± na konieczno¶æ uczestniczenia pielêgniarki w tej procedurze. Podkre¶liæ nale¿y, ¿e w zale¿no¶ci od procedury wymagana jest obecno¶æ pielêgniarki lub nie. Podobnie s± procedury wymagaj±ce w zakresie wyposa¿enia pomocniczego strzykawki automatycznej np. procedura 5.192 TK flebografia, koñczyna górna (str. 732). W tej procedurze wymagana jest obecno¶æ pielêgniarki w procedurach planowych. S± równie¿ procedury wymagaj±ce obecno¶ci nie tylko lekarzy posiadaj±cych tytu³ specjalisty w dziedzinie radiologii i diagnostyki obrazowej, technika elektroradiologii i pielêgniarki, ale te¿ w uzasadnionych przypadkach wymagaj±ce obecno¶ci lekarza specjalisty w dziedzinie anestezjologii i pielêgniarki anestezjologicznej.

Rozporz±dzenie Ministra Zdrowia z dnia 27 marca 2008r. w sprawie w sprawie minimalnych wymagañ dla jednostek ochrony zdrowia udzielaj±cych ¶wiadczeñ zdrowotnych z zakresu rentgenodiagnostyki, radiologii zabiegowej oraz diagnostyki i terapii radioizotopowej chorób nienowotworowych (Dz. U. z Nr 59, poz. 365 z pó¼n. zm.) - dalej r.m.w.r.r., w § 8 r.m.w.r.r., stanowi, ¿e je¿eli procedury medyczne tego wymagaj±, w jednostce ochrony zdrowia w pracowniach rentgenowskich zatrudnia siê pielêgniarki posiadaj±ce umiejêtno¶ci w zakresie procedur zabiegowych, a tak¿e w zakresie obs³ugi strzykawek automatycznych. Paragraf 9 r.m.w.r.r. przewiduje, ¿e w jednostkach ochrony zdrowia, w których wykonuje siê procedury radiologii zabiegowej naczyniowej, zapewnia siê podczas trwania procedury opiekê anestezjologiczn± lekarza specjalisty w dziedzinie anestezjologii i intensywnej terapii oraz pielêgniarki, która posiada tytu³ specjalisty w dziedzinie pielêgniarstwa anestezjologicznego i intensywnej opieki lub która ukoñczy³a kurs kwalifikacyjny z tej dziedziny. W przypadku procedur radiologii zabiegowej nienaczyniowej udzia³ tych osób okre¶lony jest opisem w³a¶ciwej procedury ustalonej w sposób okre¶lony w przepisach wydanych na podstawie art. 33g ust. 15 u.p.a.

Odnosz±c siê ju¿ do samego pytania, uznaæ nale¿y, ¿e do podawania ¶rodka kontrastowego przy u¿yciu strzykawki automatycznej powinna przyst±piæ pielêgniarka, która zosta³a przeszkolona w tym zakresie. Ponadto, zwróciæ nale¿y uwagê, i¿ wymóg uczestniczenia pielêgniarki pojawia siê w zasadzie tylko w procedurach planowych.

Wyszukaj: