Czy pielęgniarka w gabinecie zabiegowym lekarza POZ może podawać pacjentom na zlecenie specjalisty leki biologiczne?

Odpowiedź

Pielęgniarka podstawowej opieki zdrowotnej może podawać leki biologiczne na zlecenie lekarza specjalisty ubezpieczenia zdrowotnego w gabinecie pielęgniarki podstawowej opieki zdrowotnej, który jest wyposażony stosownie do postanowień rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 24 września 2013r. w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r. poz. 86) - dalej r.ś.g.p.o.

Uzasadnienie

Zasady i zakres udzielania świadczeń zdrowotnych przez pielęgniarkę podstawowej opieki zdrowotnej (POZ) określa rozporządzenie w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej. Załącznik Nr 2 do r.ś.g.p.o. "Wykaz świadczeń gwarantowanych pielęgniarki podstawowej opieki zdrowotnej oraz warunki ich realizacji" w części I, w ust. 2 określającym warunki udzielania świadczeń, w pkt 4 stanowi, że pielęgniarka POZ świadczenia realizuje na podstawie zlecenia lekarskiego lub skierowania zgodnie z terminami określonymi w treści zlecenia lub skierowania.

Szczegóły dotyczące realizacji świadczeń gwarantowanych przez pielęgniarkę POZ zostały zawarte w zarządzeniu Nr 77/2015/DSOZ Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia z dnia 19 listopada 2015 r. w sprawie określenia warunków zawierania i realizacji umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej w rodzaju: podstawowa opieka zdrowotna, które zostało zmienione zarządzeniami: Nr 2/2016/DSOZ Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia z dnia 12 stycznia 2016 r.; Nr 35/2016/DSOZ Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia z dnia 6 maja 2016 r.

W myśl postanowień § 6 ust. 3 zarządzenia Nr 77/2015/DSOZ świadczeniodawcy posiadający umowy zawarte w różnych zakresach świadczeń, udzielający świadczeń temu samemu świadczeniobiorcy, obowiązani są do współpracy i bieżącej wymiany informacji istotnych dla przebiegu procesu terapeutycznego u świadczeniobiorcy.

Natomiast, zgodnie z § 9 ust. 1 lit. a zarządzenia Nr 77/2015/DSOZ, świadczenia lekarza POZ, pielęgniarki POZ, położnej POZ udzielane są osobom znajdującym się na listach świadczeniobiorców lekarza POZ pielęgniarki POZ, położnej POZ, które zgodnie z posiadanymi uprawnieniami złożyły u świadczeniodawcy odpowiednio, deklarację wyboru: świadczeniodawcy i lekarza poz, świadczeniodawcy i pielęgniarki POZ, świadczeniodawcy i położnej POZ, włączając w to zamieszkujące na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej osoby uprawnione do świadczeń na podstawie przepisów o koordynacji. Zatem pielęgniarka POZ zobligowana jest do udzielania świadczeń pacjentom znajdującym się na jej listach.

W myśl § 17 ust. 2 zarządzenia Nr 77/2015/DSOZ, pielęgniarka POZ sprawuje kompleksową opiekę pielęgniarską nad zadeklarowanymi do niej świadczeniobiorcami, uwzględniając w tym zgodnie z obowiązującym zakresem zadań, realizację, na podstawie skierowania wydanego przez lekarza ubezpieczenia zdrowotnego, zleceń na zabiegi i procedury medyczne, których wykonanie możliwe jest w trybie ambulatoryjnym; pielęgniarka POZ włącza skierowanie do prowadzonej dokumentacji medycznej świadczeniobiorcy.

Wskazany powyżej § 17 ust. 2 zarządzenia Nr 77/2015/DSOZ, zobowiązuje pielęgniarkę POZ do udzielania świadczeń na podstawie skierowania bądź zlecenia lekarza ubezpieczenia zdrowotnego. Definicja lekarza ubezpieczenia zdrowotnego została zawarta w art. 5 pkt 14 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 581 z późn. zm.). Pod pojęciem lekarza ubezpieczenia zdrowotnego rozumie się lekarza, lekarza dentystę będącego świadczeniodawcą, z którym Narodowy Fundusz Zdrowia zawarł umowę o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej, albo lekarza, lekarza dentystę, który jest zatrudniony lub wykonuje zawód u świadczeniodawcy, z którym Narodowy Fundusz Zdrowia zawarł umowę o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej.

Powyższe przepisy stanowią zatem, że pielęgniarka POZ ma obowiązek realizacji zlecenia lekarza ubezpieczenia zdrowotnego, w tym lekarza specjalisty, z którym Narodowy Fundusz Zdrowia zawarł umowę o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej, bądź który jest zatrudniony lub wykonuje zawód u świadczeniodawcy, z którym Narodowy Fundusz Zdrowia zawarł umowę o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej.

Powyższe wywody dotyczą sytuacji ogólnej dotyczącej realizacji zleceń lekarskich przez pielęgniarkę POZ.

W związku z tym, że pytanie dotyczy leku biologicznego, podawanego w gabinecie zabiegowym lekarza POZ, należy wyjaśnić, iż leki biologiczne znane są prawu farmaceutycznemu. Jako biologiczne produkty lecznicze podlegają one dopuszczeniu do obrotu, tak jak pozostałe produkty lecznicze. W związku z powyższym, w przypadku biologicznego produktu leczniczego (leku biologicznego) powinna być stworzona Charakterystyka Produktu Leczniczego, zawierająca, stosownie do art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 6 września 2001 r. - Prawo farmaceutyczne (tekst jedn.: Dz. U. z 2008 r. Nr 45, poz. 271 z późn. zm.) szereg informacji dotyczących produktu, w tym między innymi dane kliniczne obejmujące:

1. wskazania do stosowania,
2. dawkowanie i sposób podawania dorosłym oraz dzieciom, w przypadku stosowania produktu leczniczego u dzieci,
3. przeciwwskazania,
4. specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności przy stosowaniu, a w przypadku immunologicznych produktów leczniczych - specjalne środki ostrożności podejmowane przez osoby mające styczność z takimi produktami oraz specjalne środki ostrożności przy podawaniu pacjentom, wraz ze środkami ostrożności, które powinny być podjęte przez pacjenta,
5. interakcje z innymi produktami leczniczymi lub inne formy interakcji,
6. stosowanie w czasie ciąży lub karmienia piersią,
7. wpływ na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania urządzeń mechanicznych,
8. działania niepożądane,
9. przedawkowanie, w tym jego objawy, sposób postępowania przy udzielaniu natychmiastowej pomocy oraz antidota.

Jeżeli zatem konkretny lek biologiczny może być podawany pacjentowi w warunkach ambulatoryjnych, pielęgniarka POZ ma obowiązek podania tego leku na zlecenie lekarza specjalisty ubezpieczenia zdrowotnego.

W myśl przepisów rozporządzenia w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej, gabinet zabiegowy lekarza POZ przeznaczony jest do realizacji w trakcie udzielania porady lekarskiej zabiegów i procedur diagnostyczno-terapeutycznych związanych bezpośrednio z udzielaną poradą lekarską lub będących konsekwencją udzielonej porady (załącznik nr 1 Wykaz świadczeń gwarantowanych lekarza podstawowej opieki zdrowotnej oraz warunki ich realizacji, część V ust. 3 - warunki lokalowe). Gabinet zabiegowy lekarza POZ służy zatem udzielaniu świadczeń zdrowotnych przez tego lekarza. Pielęgniarka POZ winna natomiast, realizować przypisane jej świadczenia w gabinecie pielęgniarki podstawowej opieki zdrowotnej, który jest wyposażony stosownie do postanowień rozporządzenia w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej.

Żródło: System informacji prawnej LEX