Strona główna
Aktualności
Biblioteka
Biuletyn
Komisje i zespoły
Konferencje
Konkursy
Konsultanci i opinie
Magazyn Pielęgniarki i Położnej
O Izbie
Ośrodek Informacyjno
Edukacyjny
Pielęgniarki i Położne w UE
Zamówienia publiczne
Praca
Prawo
Szkolenia
Ubezpieczenia - nowość
Uchwały
XXV-lecie Samorządu Pielęgniarek i Położnych
Linki
Kontakt
Galeria
Wnioski do pobrania
SMK

Opinia prawna w sprawie zatrudnienia po³o¿nej w domach pomocy spo³ecznej


Wykonywanie zawodu pielêgniarki, po³o¿nej regulowane jest ustaw± z dnia 5 lipca 1996 r. o zawodach pielêgniarki i po³o¿nej (t.j. Dz. U. z 2009r., Nr 151 poz. 1217 ze zmianami).
Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy wykonywanie zawodu po³o¿nej polega na udzielaniu przez osobê posiadaj±c± wymagane kwalifikacje, potwierdzone odpowiednimi dokumentami, ¶wiadczeñ zdrowotnych w szczególno¶ci: pielêgnacyjnych, zapobiegawczych, diagnostycznych, leczniczych i rehabilitacyjnych oraz promocji zdrowia w zakresie opieki nad kobiet±, kobiet± ciê¿arn±, rodz±c± i po³o¿nic± oraz noworodkiem.
Na podkre¶lenie zas³uguje fakt, i¿ wszystkie wy¿ej przytoczone rodzaje ¶wiadczeñ, po³o¿na wykonuje w odniesieniu do kobiet, we wszystkich okresach ¿ycia a nie, jak powszechnie siê uznaje, do kobiet ciê¿arnych, po³o¿nic i noworodków. Ustêp 2 art. 5 wy¿ej cytowanej ustawy stanowi, i¿ udzielanie ¶wiadczeñ, o których mowa w ust. 1, po³o¿na wykonuje poprzez:
1) prowadzenie dzia³alno¶ci edukacyjno-zdrowotnej w zakresie przygotowania do ¿ycia w rodzinie, metod planowania rodziny oraz ochrony macierzyñstwa i ojcostwa,
2) rozpoznawanie ci±¿y i sprawowanie opieki nad kobiet± w przebiegu ci±¿y fizjologicznej oraz przeprowadzenie badañ niezbêdnych w monitorowaniu ci±¿y fizjologicznej,
3) kierowanie na badania konieczne do jak najwcze¶niejszego rozpoznania ci±¿y wysokiego ryzyka,
4) prowadzenie porodu fizjologicznego oraz monitorowanie p³odu z wykorzystaniem aparatury medycznej,
5) przyjmowanie porodu si³ami natury wraz z naciêciem i szyciem naciêtego krocza,
6) podejmowanie koniecznych dzia³añ w sytuacjach nag³ych, do czasu przybycia lekarza, w tym przyjêcie porodu z po³o¿enia miednicowego oraz rêczne wydobycie ³o¿yska
7) sprawowanie opieki nad matk± i monitorowanie przebiegu okresu poporodowego,
8) badanie noworodków i opiekê nad nimi,
9) realizacjê zleceñ lekarskich w procesie diagnostyki, leczenia i rehabilitacji,
10) samodzielne udzielanie w okre¶lonym zakresie ¶wiadczeñ zapobiegawczych, diagnostycznych, leczniczych i rehabilitacyjnych,
11) profilaktykê chorób kobiecych i patologii po³o¿niczych.
Do zakresu zadañ po³o¿nej jak wynika z wy¿ej przytoczonych rodzajów ¶wiadczeñ nale¿y miêdzy innymi:
- realizacja zleceñ lekarskich w procesie diagnostyki i leczenia i rehabilitacji (pkt 9),
- samodzielne udzielanie w okre¶lonym zakresie ¶wiadczeñ zapobiegawczych, diagnostycznych, leczniczych i rehabilitacyjnych (pkt 10).
W rozporz±dzeniu Ministerstwa Zdrowia z dnia 7 listopada 2007r. w sprawie rodzaju i zakresu ¶wiadczeñ zapobiegawczych, diagnostycznych, leczniczych i rehabilitacyjnych udzielanych przez pielêgniarkê albo po³o¿n± samodzielnie bez zlecenia lekarskiego (Dz. U. z 2007r., Nr 210, poz. 1540), które jest delegacj± wynikaj±c± z art. 6 ustawy o zawodach pielêgniarki i po³o¿nej, okre¶lony jest zakres i rodzaj ¶wiadczeñ zapobiegawczych, diagnostycznych, leczniczych i rehabilitacyjnych wykonywanych przez po³o¿n± samodzielnie bez zlecenia lekarskiego. W czê¶ci zakres tych zadañ jest porównywalny.
Jedynym ograniczeniem jest uregulowanie § 9, które stanowi, ¿e zarówno pielêgniarka jak te¿ po³o¿na nie powinny wykraczaæ poza swoje umiejêtno¶ci zawodowe, w szczególno¶ci podejmowaæ czynno¶ci wymagaj±cych umiejêtno¶ci zawodowych uzyskiwanych w drodze doskonalenia zawodowego w odpowiedniej formie kszta³cenia podyplomowego. Brak jest natomiast przepisu, który zabrania³by zatrudnienia po³o¿nych poza pionem po³o¿niczo-ginekologiczym. Nie ma zatem przeszkód, aby po³o¿na wykonywa³a swój zawód w domu pomocy spo³ecznej w takim zakresie o jakim mowa w cytowanych powy¿ej aktach prawnych (art. 5 ust. 1-3 ustawy o zawodach pielêgniarki i po³o¿nej oraz § 6-8 cyt. rozporz±dzenia Ministra Zdrowia z dnia 7 listopada 2007r. Z uwagi, i¿ w domach pomocy spo³ecznej, czê¶æ pensjonariuszy stanowi± kobiety, pracodawca po dok³adnej analizie potrzeb zdrowotnych ma mo¿liwo¶æ zatrudnienia po³o¿nej okre¶laj±c zakres zadañ i obowi±zków, który bêdzie dostosowany do zakresu i rodzaju ¶wiadczeñ na rzecz mieszkañców tego domu pomocy spo³ecznej.
Wyra¿one powy¿ej stanowisko znalaz³o swoje potwierdzenie w rozporz±dzeniu Rady Ministrów z dnia 2 sierpnia 2005r. w sprawie zasad wynagradzania pracowników samorz±dowych zatrudnionych w jednostkach organizacyjnych jednostek samorz±du terytorialnego (Dz. U. Nr 146, poz. 1222), które po nowelizacji z dnia 22 kwietnia 2008r. (Dz. U. Nr 73, poz. 430) zawiera³o w za³±czniku nr 3, w czê¶ci III „jednostki organizacyjne pomocy spo³ecznej oraz centra integracji spo³ecznej” w czê¶ci „stanowiska pracownicze” pod lp. 18: starsza pielêgniarka, po³o¿na; lp: 24 pielêgniarka, po³o¿na.
Przedmiotowe rozporz±dzenie zosta³o uchylone z dniem 1 kwietnia 2009r. w zwi±zku z art. 59 i 60 ustawy z dnia 21 listopada 2008r. o pracownikach samorz±dowych (Dz. U. Nr 223, poz. 1458). Jednak¿e z dniem 1 kwietnia 2009r,. wesz³o w ¿ycie rozporz±dzenie Rady Ministrów z dnia 18 marca 2009r. w sprawie wynagradzania pracowników samorz±dowych (Dz. U. Nr 50, poz. 398 ze zm.), które w za³±czniku nr 3, tabela IV, poz. H – samorz±dowe jednostki organizacyjne, czê¶æ III - jednostki organizacyjne pomocy spo³ecznej oraz centra integracji spo³ecznej, w czê¶ci obejmuj±cej stanowiska pomocnicze i obs³ugi, pod poz. 19 zawiera stanowisko: starsza pielêgniarka, po³o¿na i pod poz. 25 pielêgniarka, po³o¿na.

(-)Iwona Choromañska
Radca prawny NRPiP

Wyszukaj: